Güvenlik Tedbirleri Nelerdir?
Güvenlik tedbiri, kişinin topluma kazandırılması ve kişiden veya kullandığı araçtan doğan tehlikelerin önlenmesi amacıyla öngörülen tedbirlerdir.
Güvenlik Tedbirleri Türleri
Güvenlik tedbirleri Türk Ceza Kanunu m. 53 ve devamında düzenlenmiştir. Güvenlik tedbirleri türleri şunlardır:
- Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma,
- Müsadere,
- Çocuklara özgü güvenlik tedbirleri,
- Akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri,
- Sınır dışı edilme,
- Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirleri
Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma
Belli haklardan yoksun bırakılma; kişinin kasten işlediği suçtan dolayı mahkum olduğu hapis cezasının infazı tamamlanıncaya kadar kanunda sayılan hakları kullanamamasıdır.
Kişinin yoksun bırakılabileceği haklar aşağıda sayılmıştır:
- Sürekli, süreli veya geçici bir kamu görevinin üstlenilmesinden; bu kapsamda, Türkiye Cumhuriyeti Büyük Millet Meclisi üyeliğinden veya Devlet, il, belediye, köy veya bunların denetim ve gözetimi altında bulunan kurum ve kuruluşlarca verilen atamaya veya seçime tabi bütün memuriyet ve hizmetlerde istihdam edilmekten,
- Velayet hakkından, vesayet veya kayyımlığa ait bir hizmette bulunmaktan,
- Vakıf, dernek, sendika, şirket, kooperatif ve siyasi parti tüzel kişiliklerin yöneticisi veya denetçisi olmaktan,
- Bir kamu kurumuna veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşunun iznine tabi bir meslek veya sanatı, kendi sorumluluğu altında serbest meslek erbabı veya tacir olarak icra etmekten yoksun bırakılır.
Kişinin almış olduğu cezanın infazı tamamlanınca hak yoksunlukları da ortadan kalkar.
Mahkum olunan hapis cezasının ertelenmesi, denetimli serbestlik tedbirlerinin uygulanarak cezanın infazı ya da koşullu salıverilmeden yararlanılması halinde hükümlü kendi altsoyu üzerindeki velayet, vesayet, kayyımlık yetkilerini kullanabilir.
Müsadere
Müsadere, bir şeyin mülkiyetinin devlete geçmesi sonucunu doğuran yaptırım türüdür.
Müsadereye hükmedilmesi için bir suç işlenmesi zorunlu olup bu suçtan dolayı kişinin ceza alması zorunlu değildir. Müsadere eşya müsaderesi ve kazanç müsaderesi olarak ikiye ayrılır.
Eşya Müsaderesi
Eşya müsaderesi; bir suçun işlenmesinde kullanılan, suçun işlenmesine tahsis edilen veya suçtan oluşan eşyanın mülkiyetinin devlete geçmesidir.
Eşya müsaderesi koşulları aşağıda sayılmıştır:
- Eşya, iyiniyetli üçüncü kişilere ait olmamalıdır.
- Eşya müsaderesi yalnızca kasten işlenen suçlarda mümkündür.
- Eşya; suçta kullanılmalı, suçun işlenmesine tahsis edilmeli veya suçtan dolayı ortaya çıkmalıdır.
- Suçun işlenmesinde kullanmak üzere hazırlanan eşyanın müsaderesi ise ancak, kamu güvenliği, kamu sağlığı veya genel ahlak açısından tehlikeli olması durumunda müsadere edilir.
- Müsadere, ölçülülük ilkesine uygun olmalıdır.
Müsaderesi zorunlu olan eşyalar ise; üretimi, bulundurulması, kullanılması, taşınması, alımı ve satımı suç oluşturan eşyalardır.
Kazanç Müsaderesi
Kazanç müsaderesi; suçun işlenmesiyle elde edilen, suçun konusunu oluşturan veya suçun işlenmesi için sağlanan maddi menfaatler ile bunların değerlendirilmesi, dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazançların mülkiyetinin devlete geçmesidir.
Kazanç müsaderesi koşulları aşağıda sayılmıştır:
- Elde edilen maddi menfaat veya ekonomik kazançlar mağdura veya iyi niyetli üçüncü kişilere ait olmamalıdır.
- Maddi menfaat veya ekonomik kazancın suçun işlenmesi ile elde edilmesi, suçun konusunu oluşturması veya suçun işlenmesi için sağlanması gerekmektedir.
Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri
Çocuklara özgü güvenlik tedbirleri 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu ile düzenlenmiştir.
Çocuklar hakkında koruyucu ve destekleyici tedbir kararı istem üzerine çocuk yargıcı tarafından alınır. Tedbirin uygulanması on sekiz yaşının doldurulmasıyla kendiliğinden sona erer.
Tedbir kararına karşı itiraz yolu açık olup itiraz; en yakın çocuk mahkemesine yapılır.
Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri
Akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri; eylemi gerçekleştirdiği sırada akıl hastası olan kişi hakkında, koruma ve tedavi amaçlı olarak uygulanmaktadır. Güvenlik tedbiri uygulanan akıl hastaları, yüksek güvenlikli sağlık kurumlarında koruma ve tedavi altına alınır.
Hakkında güvenlik tedbiri uygulanan akıl hastası kişi için tehlikeliliğin ortadan kalktığının veya önemli ölçüde azaldığının belirtilmesi üzerine mahkeme veya hakim kararıyla serbest bırakılabilir.
Sınır Dışı Edilme
Sınır dışı edilme; kanunda öngörülen sınırdan ceza alan ve cezası infaz edilen yabancının; ülke toprakları dışına gönderilmesidir.
Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbirleri
Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirleri uygulanabilmesi koşulları şunlardır:
- Kasten bir suç işlenmelidir.
- Suçu işlenen özel hukuk tüzel kişisi olmalıdır.
- Kanunda açıkça hüküm bulunmalıdır.
- Tedbir ölçülülük ilkesine uygun olmalıdır.
Tüzel kişiler için iznin iptali ve müsadere olmak üzere iki tür güvenlik tedbirine hükmedilebilir.
Ekin Hukuk Bürosu olarak ceza hukuku alanında yaşadığınız sorunlarda hukuki sürecin takipçisi olabiliriz. Uzman avukat kadromuzla görüşmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Stj. Av. Ebrugül KOÇAK & Av. Ahmet EKİN
