Muvafakatname Nedir? Hangi Durumlarda Gerekir?

Muvafakatname, bir kişinin bir başka kişiye belirli bir işlem veya eylem için yazılı ve resmi olarak izin verdiğini gösteren belgedir.

Türk hukuk sisteminde birçok farklı işlem için muvafakatname talep edilmektedir. Özellikle 18 yaş altı bireylerin işlemleri, araç satışları, gayrimenkul işlemleri ve yurt dışı seyahatleri gibi durumlarda bu belge önem taşır.

Muvafakatname Nereden Alınır?

Muvafakatname genellikle noter huzurunda düzenlenir. Noterlikler, yasal geçerliliği olan muvafakatnameleri düzenlemekle yetkilidir.

Bunun dışında bazı özel kurumlar kendi iç işleyişlerinde yazılı muvafakat belgeleri talep edebilir; ancak hukuki bağlayıcılığı olan bir muvafakatname için noter onayı şarttır. Örneğin bir çocuğun yurt dışına çıkması için noter onaylı veli muvafakatname örneği gereklidir.

Muvafakatname Nasıl Alınır?

Muvafakatname almak oldukça basittir. Muvafakat verecek kişi kimliğini ve gerekli belgeleri (örneğin pasaport fotokopisi, tapu senedi veya ruhsat gibi) alarak notere başvurur. Noter, verilen beyanı resmî şekilde yazar, kişi metni imzalar ve noter belgeyi onaylar. Özellikle 18 yaş altı yurtdışı muvafakatname örneği hazırlanırken hem anne hem de babanın noter huzurunda imza vermesi gerekir.

Noterden Muvafakat Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Noterden muvafakatname düzenlenirken şu hususlara dikkat edilmelidir:

• Kimlik bilgilerinin doğru ve eksiksiz olması,
• Muvafakat verilen konunun açıkça belirtilmesi,
• Süre sınırının net şekilde yazılması,
• Özellikle çocuklarla ilgili işlemlerde her iki yasal velinin imzası,
• İmza sırasında muvafakat verenin bizzat orada bulunması.

Eksik veya yanlış bilgi içeren bir muvafakatname hukuken geçersiz sayılabilir. Bu nedenle noter muvafakatname örneği hazırlanırken detaylara önem verilmelidir.

Muvafakatnamenin Süresi Nasıl Belirlenir?

Muvafakatnameler genellikle belirli bir süre için düzenlenir. Örneğin, “Çocuğum 2025 yazında yurt dışına çıkabilir.” gibi bir ifade varsa bu muvafakatname yalnızca belirtilen dönemde geçerlidir.

Süre belirtilmeyen muvafakatnameler belirsiz süreli sayılır; ancak çoğu resmi kurum, belgenin yeni tarihli olmasını şart koşar. Özellikle bazı ülkeler, 6 aydan eski muvafakatnameleri kabul etmemektedir.

Muvafakatname Emlak İşlemlerinde Ne İşe Yarar?

Emlak işlemlerinde, özellikle bir taşınmaz üzerinde birden fazla kişinin hak sahibi olduğu durumlarda muvafakatname gerekir. Örneğin, eşler evliyse ve tapu yalnızca birinin adına kayıtlıysa, diğer eşten muvafakatname alınmadan satış işlemi yapılamaz. Bu durum mal rejimi hukuku çerçevesinde değerlendirilir. Tapuda “aile konutu şerhi” bulunan taşınmazlar için de eş muvafakati şarttır.

Muvafakatname Nasıl İptal Edilir?

Düzenlenmiş bir muvafakatname, muvafakat veren kişi tarafından yazılı beyanla iptal edilebilir. Bunun için yeniden notere başvurulması ve “muvafakatnamenin iptali”ne dair bir dilekçe verilmesi yeterlidir. Özellikle uzun süreli verilen belgelerin iptaliyle ilgili zamanında işlem yapılması, muhtemel suistimallerin önüne geçmek adına önemlidir.

Sık Sorulan Sorular

Eşler Evli Değilse Muvafakatname Gerekir Mi?

Resmi nikah bulunmayan çiftlerin çocukları için yurt dışına çıkışta her iki ebeveynin noter onaylı muvafakatname vermesi gerekir. Özellikle çocuk annenin nüfusuna kayıtlıysa, babadan alınacak muvafakatname şarttır. Evli olunmaması, diğer ebeveynin haklarını ortadan kaldırmaz.

Çocuğun Yurt Dışına Çıkışında Diğer Eşin İzni Gerekir Mi?

Evet. Türk vatandaşlığı bulunan çocukların yurt dışına çıkışı için, eğer 18 yaş altındalarsa her iki ebeveynin izni gerekir. Noterden alınacak muvafakatname ile bu izin resmiyet kazanır. Bu nedenle “18 yaş altı yurtdışı muvafakatname örneği” en sık aranan belgeler arasında yer alır.

Çocuk İçin Yurt Dışı Çıkış Yasağı Alınabilir Mi?

Evet, çocuk hakkında velayet sahibi olmayan ebeveyn veya devlet kurumları tarafından mahkeme aracılığıyla çıkış yasağı talep edilebilir. Bu durumda muvafakatname verilse bile, yasağa aykırı işlem yapılamaz. Bu gibi durumlarda velayet davası veya geçici tedbir kararı devreye girer.

Muvafakat Vermeyen Eşe Dava Açabilir Miyim?

Eğer diğer ebeveyn haklı bir neden olmadan muvafakat vermiyorsa, Aile Mahkemesi’ne başvurularak “muvafakatin yerine geçecek mahkeme kararı” talep edilebilir. Bu durumda mahkeme, çocuğun üstün yararını değerlendirerek karar verir.

Pasaport İçin Muvafakat Gerekir Mi?

18 yaş altı bireyler için pasaport başvurularında hem anne hem babanın noterden alınmış muvafakat vermesi gerekir. E-devlet üzerinden randevu alınsa dahi, noter onaylı veli muvafakatname örneği ibraz edilmeden pasaport düzenlenemez.

Muvafakatname İstemeyen Ülkeler Var mı?

Her ülkenin sınır geçiş politikası farklıdır. Ancak Türk vatandaşları için birçok ülke, çocukların tek başına veya sadece bir ebeveynle seyahat etmesi durumunda muvafakatname talep eder. Bazı Schengen ülkeleri (örneğin Almanya ve Fransa), açık şekilde noter onaylı muvafakatname olmadan sınır geçişine izin vermez. Muvafakatname istemeyen ülkeler çok azdır ve uygulama ülkeye göre değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle seyahat öncesi ilgili konsoloslukla iletişime geçilmesi önerilir.

Muvafakatname Örnekleri

İşlem türüne göre farklı muvafakatname örnekleri mevcuttur. En çok kullanılanlar şunlardır:

• Veli muvafakatname örneği: 18 yaş altı çocuklar için.
• Araç muvafakatname örneği: Başkasının aracını yurt dışına çıkarırken veya başka bir kişiye geçici kullanım verirken.
• Noter muvafakatname örneği: Genel işler için resmi izin belgesi olarak düzenlenir.
• 18 yaş altı yurtdışı muvafakatname örneği: Seyahat amacıyla çocukların yurt dışına çıkabilmesi için zorunludur.

Sonuç

Muvafakatname, bireylerin bir işlem için başkasına yetki verdiğini ve bu işlemi kabul ettiğini gösteren hukuki bir belgedir. Özellikle çocukların yurt dışına çıkışı, gayrimenkul ve araç işlemleri gibi konularda bu belge büyük önem taşır. Noter onaylı olması hem işlemi güvence altına alır hem de yasal geçerlilik kazandırır. Noter muvafakatname ücreti ve işlem detayları her yıl güncellenmekte olup, doğru bilgi için noterliklere başvurulmalıdır.

Eksik veya usulsüz hazırlanan bir muvafakatname ciddi hukuki sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle örneklerden yararlanarak değil, her zaman bir hukukçu veya noter rehberliğinde işlem yapmak en sağlıklı yoldur.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Şevval Asude DOĞAN