Müsadere Nedir?

22 Ekim 2022

0 653 3 dakika okuma süresi

Müsadere, bir eşyanın mülkiyetinin belirli şartlar altında devlete geçmesidir. Bir güvenlik tedbiri olan müsadere suç işlenmesine caydırıcı bir etki sağlaması açısından çok önemlidir. Türk Ceza Kanunda güvenlik tedbirleri arasında 54. ve 55. Maddelerde müsadereye yer verilmiştir.

İçindekiler

Müsadere Çeşitleri Nelerdir?

Müsadere, genel müsadere veya özel müsadere şeklinde olabilir. Genel müsadere kişinin tüm malvarlığının devlete geçmesidir ki anayasaya göre genel müsadere yasaktır.

Ay m.38/7

‘’Ölüm cezası ve genel müsadere cezası verilemez.’’

Özel müsadere ise, suç ile ilgili olan eşyanın mülkiyetinin devlete geçmesidir. Özel müsaderede failin suçla ilgisi olmayan kişisel eşyalarının devlete geçmesi söz konusu olmaz.

Türk Ceza Kanununda müsadere, eşya müsaderesi ve kazanç müsaderesi olarak iki farklı biçimde düzenlenmiştir.

Eşya Müsaderesi TCK Madde 54/1

İyiniyetli üçüncü kişilere ait olmamak koşuluyla, kasıtlı bir suçun işlenmesinde kullanılan veya suçun işlenmesine tahsis edilen ya da suçtan meydana gelen eşyanın müsaderesine hükmolunur. Suçun işlenmesinde kullanılmak üzere hazırlanan eşya, kamu güvenliği, kamu sağlığı veya genel ahlak açısından tehlikeli olması durumunda müsadere edilir. Eşyanın üzerinde iyiniyetli üçüncü kişiler lehine tesis edilmiş sınırlı ayni hakkın bulunması hâlinde müsadere kararı, bu hak saklı kalmak şartıyla verilir.

Birinci fıkra kapsamına giren eşyanın, ortadan kaldırılması, elden çıkarılması, tüketilmesi veya müsaderesinin başka bir surette imkansız kılınması halinde; bu eşyanın değeri kadar para tutarının müsaderesine karar verilir.

Suçta kullanılan eşyanın müsadere edilmesinin işlenen suça nazaran daha ağır sonuçlar doğuracağı ve bu nedenle hakkaniyete aykırı olacağı anlaşıldığında, müsaderesine hükmedilmeyebilir.

Üretimi, bulundurulması, kullanılması, taşınması, alım ve satımı suç oluşturan eşya, müsadere edilir.

Bir şeyin sadece bazı kısımlarının müsaderesi gerektiğinde, tümüne zarar verilmeksizin bu kısmı ayırmak olanaklı ise, sadece bu kısmın müsaderesine karar verilir.

Birden fazla kişinin paydaş olduğu eşya ile ilgili olarak, sadece suça iştirak eden kişinin payının müsaderesine hükmolunur.

Kazanç müsaderesi Madde TCK 55/1

Suçun işlenmesi ile elde edilen veya suçun konusunu oluşturan ya da suçun işlenmesi için sağlanan maddi menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazançların müsaderesine karar verilir. Bu fıkra hükmüne göre müsadere kararı verilebilmesi için maddi menfaatin suçun mağduruna iade edilememesi gerekir

Müsadere konusu eşya veya maddi menfaatlere el konulamadığı veya bunların merciine teslim edilmediği hallerde, bunların karşılığını oluşturan değerlerin müsaderesine hükmedilir

Müsaderenin Hukuki Niteliği Nedir?

Müsaderenin hukuki niteliği güvenlik tedbiri olup, koruma ve caydırıcılığa ilişkin bir yaptırımdır.

Müsadere Şartları

Eşya Müsaderesinde:

Eşyanın mülkiyeti iyiniyetli üçüncü kişilerde olmamalı
Eşya Kasıtlı bir suçta kullanılmalı veya suçun işlenmesine tahsis edilmeli ya da suçtan meydana gelmeli
Eşya suçun işlenmesinde kullanılmak üzere hazırlanmışsa, eşyanın müsadere edilebilmesi için kamu güvenliği, kamu sağlığı veya genel ahlak açısından tehlikeli olması
Üretimi, bulundurulması, kullanılması, taşınması, alım ve satımı suç oluşturan eşya, müsadere edilir Bu eşyalarda başkaca şart aranmaz.

Kazanç Müsaderesinde:

Kazanç müsaderesinde, Suçun işlenmesi ile elde edilen veya suçun konusunu oluşturan ya da suçun işlenmesi için sağlanan maddi menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkmış bir ekonomik kazanç olması gerekir.

Müsadere Usulü

Müsadere kararını mahkeme verebilir bu mahkeme de asıl davayı gören mahkemedir. Asıl ceza davasıyla beraber müsadereyi de değerlendiren mahkeme asıl suçtan dolayı mahkumiyet kararı verdiğinde müsadere konusu eşyanın iyiniyetli üçüncü kişilere ait olmaması koşuluyla müsadere kararını re’sen verir. Mahkemenin asıl davayla beraber müsadereye karar vermesi bir zorunluluk olmayıp mahkemenin asıl davayla beraber müsadereye karar vermediği durumlarda ayrıca müsadere davası açılabilir.

Suç ile ilgili kamu davası açılmamış veya asıl davayla beraber müsadereye karar verilmemişse ayrıca müsadere davası açma yetkisi cumhuriyet savcısı veya katılandadır.

Müsadere Usulü Başvuru Cmk Madde 256

Müsadere kararı verilmesi gereken hâllerde, kamu davası açılmamış veya kamu davası açılmış olup da esasla beraber bir karar verilmemişse; karar verilmesi için, Cumhuriyet savcısı veya katılan, davayı görmeye yetkili mahkemeye başvurabilir.

Kamu davası açılmış olup da iade edilmesi gereken eşya veya malvarlığı değerleri ile ilgili olarak esasla birlikte bir karar verilmemiş olması durumunda, mahkemece re’sen veya ilgililerin istemi üzerine bunların iadesine karar verilir.