Ev Hapsi (Konutu Terk Etmeme) ve Ev Hapsine İtiraz

Ev hapsi olarak halk arasında isimlendirilen nitelendirilen adli kontrol tedbiri, 5271 s. CMK 109/3-j bendinde düzenlenen ve 02/07/2012 tarihinde 6352 sayılı yasanın 98. maddesi ile eklenen “konutu terk etmeme” adli kontrol tedbiridir. İşlendiği savcılık makamınca iddia edilen bir suça ilişkin yürütülen soruşturmada, tutuklama sebeplerinin varlığı halinde; şüphelinin tutuklanması yerine adlî kontrol altına alınmasına karar verilebilecektir.

Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliğine göre konutu terk etmemek, şüpheli veya sanığın yargı mercii tarafından belirlenen konutunu mazereti olmaksızın veya izin almaksızın terk etmemesi olarak ifade edilmiştir. Ayrıca, ev hapsi yani konutu terk etmeme tedbiri elektronik cihaz kullanılmak suretiyle de yerine getirilebilmektedir.

Ev hapsinde geçen her iki gün, cezanın mahsubunda bir gün olarak dikkate alınır.

Kişinin kaçması veya delilleri karartması ihtimalinin bulunması durumunda öncelikle konutu terk etmemek dışında kalan adli kontrol tedbiri kapsamındaki diğer yükümlülükler göz önünde bulundurulmalıdır. Bu yükümlülüklerin yetersiz kalacağının anlaşılması durumunda konutu terk etmeme yükümlülüğü değerlendirilmeli, bu tedbirle de amaca ulaşılamayacaksa son çare olarak tutuklama tedbirine başvurulmalıdır.

Soruşturma evresinde konutu terk etmeme adli kontrolünün verilmesi savcının istemi ve sulh ceza hâkiminin kararına bağlıdır. Soruşturma evresinde herhangi bir talep olmaksızın sulh ceza hâkiminin kendiliğinden karar vermesi ise mümkün değildir.

Ev hapsi (konutunu terk etmemek) yükümlülüğünün uygulanmasında gözetim ve denetimin konutta gerçekleştirilmesi söz konusudur. Şüpheli veya sanık hakkındaki adli kontrol tedbirinin infazının konutta gerçekleştirilmesi belirlendiğinden konutu bulunmayan bir kişi hakkında da konutu terk etmemek şeklindeki yükümlülüğün uygulama alanı bulup bulmayacağı hususu tartışma alanı oluşturmaktadır. Doktrindeki baskın görüşe göre ise; şüpheli veya sanığa ait bir konut bulunmamasına rağmen konutunu terk etmeme yükümlülüğünün uygulanması hukuka aykırıdır.

Konut terk etmeme adli kontrol tedbiri ile ilgili olarak Anayasa Mahkemesinin Esra Özkan Özakça Başvurusu önem arz etmektedir. Söz konusu karar ile koruma tedbirinin kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı kapsamında değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Ev Hapsinin Süresi Ne Kadardır?

Ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işlerde konutu terk etmeme tedbiri  en çok iki yıl uygulanabilmektedir. Bu süre zorunlu hallerde bir yıl daha uzatılabilmektedir.

Ağır ceza mahkemesinin görevine giren söz konusu tedbir en fazla üç yıl uygulanabilecektir.

Ev Hapsi Kararına Uyulmaması Halinde Ne Olur?

Ev hapsi kararına uyulmaması halinde bu durumun yaptırımı olmayacağı düşünülse de hükmedilebilecek hapis cezasının süresi ne olursa olsun, yetkili yargı mercii hemen tutuklama kararı verebilecektir.

Bu nedenle ev hapsi kararına uymamak veya bu kararı ihlal etmek yerine, söz konusu karara itiraz edilmesi daha doğru olacaktır.

Ev hapsi kararına uyulup uyulmadığının ise takibi sağlanmaktadır. Yükümlüye ait elektronik cihazlar kullanılmak suretiyle elektronik izleme” başlıklı DSHY’nin 103. maddesinin 3. fıkrasının (a) bendinde ise “konutu terk etmemeye ilişkin kararların infazının, kişinin yaşadığı konutun çevresi sistem haritası üzerinde kısıtlı alan haline getirilerek, kararda belirtilen zaman dilimi içerisinde yükümlünün konutunda bulunup bulunmadığının izlenmesi suretiyle yerine getirileceği” belirtilerek elektronik izleme sisteminin uygulanması yöntemine açıklık getirilmiştir. Uygulamada hakkında konutu terk etmemek koruma tedbirine hükmedilen kişilere elektronik kelepçe takılarak tedbirin uygulandığı konutu terk edip etmedikleri denetlenmektedir.

Ev Hapsi Alan Kişiye Kaç Gün İzin Verilebilir?

Hakkında konutu terk etmeme tedbiri uygulanan kişinin haklı bir mazerete dayanan talebi ve vaka sorumlusunun uygun görüşü doğrultusunda denetimli serbestlik müdürü tarafından yükümlüye beş güne kadar izin verilebilecektir.

Denetim süresi boyunca toplam kullanılan izin süresi, yükümlünün ikinci derece dâhil kan veya kayın hısımlarından birinin ya da eşinin ölümü veya ağır hastalığı hariç olmak üzere, on beş günü geçemez. İzinde geçen süreler ise infazdan sayılmaktadır.

Ev Hapsi Kararına İtiraz

Şüpheli ya da sanık, Sulh Ceza Hakimliği ya da yargılamayı yapan mahkeme tarafından verilen ev hapsi kararına 7 gün içinde itiraz ederek kararın kaldırılmasını talep edebilmektedir.

Ceza avukatı, tarafların hak kayıplarının önüne geçilebilmesi amacıyla gerek soruşturma gerekse de kovuşturma aşamasında büyük önem taşımaktadır. Herhangi bir ceza yargılamasının tarafı olmanız halinde Ekin Hukuk Bürosu ile iletişime geçerek ceza hukuku alanında tecrübeli avukatlarımızdan hukuki destek alabilirsiniz.

Av. Ahmet EKİN & Av. Ezgi YÜCEL