Adli Sicil Nedir?
Adli sicil; kesinleşmiş ceza mahkûmiyetleri ve güvenlik tedbirlerine ilişkin bilgilerin tutulduğu sistemdir. Adli sicil, Adalet Bakanlığı, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ndeki Merkezi Adli Sicilde tutulur. Adli sicil sistemi, 5352 sayılı Adli Sicil Yasası ile düzenlenmiştir.
Adli sicil kayıtları infaz ile birlikte kendiliğinden silinir ancak arşiv kayıtları 01.06.2005 tarihinden itibaren işlenen suçlarla ilgili olarak kural olarak silinemez.
Adli sicile; Türk mahkemeleri tarafından vatandaş veya yabancı hakkında verilmiş ve kesinleşmiş mahkûmiyet hükümleri kaydedilir. Kararın adli sicile kaydedilmesi için gerekli koşullar:
- Kararın Türk mahkemeleri tarafından verilmiş olması gerekir.
- Kararın kesinleşmiş olması gerekir.
- Kararın mahkûmiyet hükmü niteliğinde olması gerekir.
Adli Sicile Kaydedilmeyecek Bilgiler Nelerdir?
Adli sicile aşağıda sayılan bilgiler kaydedilmez:
- Disiplin suçlarına ve sırf askeri suçlara ilişkin mahkûmiyet hükümleri,
- Disiplin veya tazyik hapsine ilişkin kayıtlar,
- İdari para cezasına ilişkin kararlar,
- Beraat, durma, düşme ve ortadan kaldırma kararları adli sicile kaydedilmez.
Adli Sicilden Kayıtların Silinmesi
Adli sicil kayıtları, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından isteme gerek olmaksızın re’sen silinir. Kayıtların silinmesi işlemleri:
Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından aşağıdaki hallerde adli sicildeki bilgiler silinerek arşive alınır:
- Ceza veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması,
- Ceza mahkumiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme veya etkin pişmanlık,
- Ceza zamanaşımının dolması,
- Genel af durumlarında adli sicil kaydındaki bilgiler arşive alınır.
Adli Sicil Yönetmeliği 12. Maddesine göre; arşiv bilgileri; ilgilinin ölmesi ve kaydın arşive alınması koşullarının oluştuğu tarihten itibaren belli bir sürenin geçmesinden sonra silinir.
Arşiv bilgileri kural olarak; kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren beş yıl geçmesi ile silinir.
Hak yoksunluğuna sebep olan mahkumiyetler açısından ise; kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla on beş yıl veya bu kararı alma koşulu olmaksızın otuz yıl geçmesi gerekir.
Memnu Hakların İadesi Nedir?
Memnu hakların iadesi; bir ceza mahkumiyetinden doğan süresiz yasaklılık ve ehliyetsizlikleri gelecek için kaldıran adli işlemdir. Adli Sicil Kanunu madde 13/A hükmünde düzenlenmiştir.
Türk Ceza Kanunu’nun 53. Maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları saklı kalarak;
- Mahkûm olunan cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren üç yıllık sürenin geçmesi,
- Kişinin 3 yıllık süre zarfında yeni bir suç işlememiş olması,
- Kişinin 3 yıllık süre zarfında yaşamını iyi halli sürdürdüğü hususunda mahkemede kanı oluşması halinde memnu hakların iadesi yoluna başvurulabilir.
- Mahkûm olunan cezanın infazına genel af veya etkin pişmanlık dışında başka bir hukuksal nedenle son verilmiş olması durumunda ise hükmün kesinleşmesinden itibaren beş yıl geçmesi halinde yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebilir.
Memnu hakların iadesi hükümlünün veya vekilinin istemi üzerine; hükmü veren mahkemenin veya hükümlünün yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki aynı derecedeki mahkemenin kararı gerekmektedir.
Memnu hakların iadesine ilişkin kararın kesinleşmesi durumunda adli sicil arşivine kaydedilir.
Ekin Hukuk Bürosu olarak ceza hukuku alanında yaşadığınız sorunlarda hukuki sürecin takipçisi olabiliriz. Uzman avukat kadromuzla görüşmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Stj. Av. Ebrugül KOÇAK & Av. Ahmet EKİN
